Создать сайт
Ильяс-Турат ауылы сайты - Тарих

Илъяс-Турат ауылы сайты

Йома
19-Апреля-2024
23:51

Тарих

Ә Турат  нимә аңлата?

Турат тип аталыуға килгәндә, бал туралағы легендаларҙы ситләтеп үтеү мөмкин түгел. Шул легендаларҙың ҡайһаларын уҡып сыҡҡас ошоларҙы аңларға мөмкин. Хәҙерге Иләс ауылына ҡыҙ күҙләргә бер кейәү-егете ҡанатлы туры толпарға атланып килә. Кеше күҙенә күрһәтмәҫкә күпме генә тырышһа ла, әрһеҙ еңгәйҙәрҙән ҡотола алмаған. Уларҙың күҙе тейеүҙән ҡанатлы туры толпар-аты йән бирә. Уны ауыл эргәһендәге сағылға күмәләр. Шуға ла ауылға Турат (Туры + ат) сағылы исеме бирелгән.

Икенсе легенда - Таштуғай легендаһы. Таштуғай ауылында кейәүҙә булып, Көнһылыу исемле ҡыҙ ҡаса. Ул ҡыҙҙы ҡыуа төшәләр, Турат тауында ҡыуып етһәләр, Көнһылыу ҡаянан ташлана. Шул ҡаяны "Көнһылыу ташы" тиҙәр беҙҙә.

Көнһылыуҙың атаһы был хәбәрҙе ишеткәс, ҡарт Туры аты менән сабып килә. Ат күбеккә бата, хужаһын алып килеп еткереп, йән бирә. Атты сағылға ерләйҙәр.Шунан бирле сағыл - Турат сағылы тип йөрөтөлә.

  

Тағы бер тарихи мәғлүмәт.

 

Бер мәл, бер ауылдан икенсе ауылға, икенсе волость, икенсе  ырыу  кешеләрен дә  күсереп ултыртыу башланған. Быны Иләс-Турат ауылы миҫалынан  да күреп була. 1834 йылда Башҡорт ғәскәрҙәре Баш командующийының бойороғо нигеҙендә 9-сы кантондың 15-се йортонан шул уҡ кантондың 5-се йортона, йәғни Иләсҡа, Ҡыпсаҡ волосы "Ҡары" (Ҡара) түбәһенән 26 ир-егет һәм 21 ҡатын-ҡыҙҙан торған ете ғаилә күсерелгән. "Ҡары" (Ҡара) түбәһенә Ҡарағужа, Биктимер, Ҡабан һәм Ҡолсом ауылдары ингән. Ҡыпсаҡтар ҡушылғас,  "дистанция"  халҡы күбәйә төшкән. 8-се ревизияла 98  кеше йәшәһә,  шул уҡ  1834 йылдың аҙағында, ревизиянан һуң унда 135  кеше көн күргән. Шулай итеп, Иләс-Туратта Үҫәргән (Айыуҙар) һәм Ҡыпсаҡтар (Ҡары) (Ҡара) башҡорттары йәшәп алып киткәндәр.
 
 
Биттәр: 1 2 
     
Һеҙҙе сәләмләйГость